De accountant en de beurs
De hoogste baas van het accountantskantoor EY (Ernst & Young) heeft drie fouten in de jaarrekening van de Rabobank over 2013 over het hoofd gezien. Twee fouten daarvan waren materieel, dat houdt in dat ze zo groot waren dat ze van invloed zouden kunnen zijn op beslissingen die gebruikers van deze jaarrekening hebben genomen. De AFM vond deze fouten zo ernstig dat ze het kantoor onder druk heeft gezet om een incidentenmelding te doen, zodat de markt op de hoogte werd gesteld van deze fouten. Het is een nieuw incident uit de wereld van de accountancy, die al langer wordt geplaagd door problemen. Waar komen de problemen vandaan en wat is de rol van de accountant op de beurs?
Een onafhankelijke expert
Beursgenoteerde bedrijven leggen (net als ieder ander bedrijf) verantwoording af over het reilen en zeilen van de ondernemen op het financiële vlak, vaak middels een kwartaalverslag, maar in ieder geval jaarlijks in de jaarrekening. Bij het opstellen van een financieel verslag zullen er altijd vraagpunten zijn over de waardering van bepaalde posten die (grote) invloed hebben op de waarde van het bedrijf op een zeker moment. Teneinde de markt en dus de belegger vertrouwen te geven in de financiële verslaggeving, zijn beursgenoteerde bedrijven verplicht die te laten controleren door een onafhankelijke expert, een accountant. Door zijn expertise op financieel gebied en kennis van de wetten die de verslaggeving regelen in Nederland is de accountant degene die de markt het vertrouwen kan bieden door een goedkeurende verklaring te verstrekken bij het verslag. Natuurlijk kunnen ook experts af en toe fouten maken, maar de extra controle leek een voldoende waarborg voor de gebruikers van de verslagen.
Controleren en adviseren
Er ontstonden problemen in de wereld van de accountancy toen bleek dat zij vanwege hun specifieke financiële kennis ook zeer gewild waren bij bedrijven om hen te adviseren op financieel en fiscaal gebied. Bij de grote accountantskantoren, die wereldwijd werken, werd de adviserende tak al snel groter en meer winstgevend dan de controlerende. Controleren en adviseren bij hetzelfde bedrijf kan uiteraard tot problemen leiden door belangentegenstelling en dat bleek toen een van de grootste kantoren ter wereld (Andersen) omviel, omdat het kantoor vanwege de enorme bedragen die met adviezen werden verdiend, bereid was een verklaring te verstrekken bij een jaarrekening die duidelijk frauduleus was. De accountancy worstelt sindsdien met het probleem dat de controle- en adviestak zo verstrengeld is dat het vertrouwen van de markt in de beroepsgroep duidelijk is verminderd.
